Wat kan ik doen bij acute rugpijn?

De pijn kan zeker heftig met spectaculaire blokkade van de rug. Dit gaat bijna altijd spontaan over op een tien tal dagen. Indien er geen alarmtekenen zijn is er (voor louter pijnstilling) géén ziekenhuisopname aangewezen.

• Pijnstilling: paracetamol en/of een ontstekingsremmer.

• Warmte op de rug: kersenpitten kussentje, warme lamp, sauna, warme douches.

• Zo normaal mogelijk proberen dag dagelijks verder te doen.

• Géén bedrust, zeker niet voor dagen.

Hoe pijnstilling correct innemen? 

Veel mensen hebben onvoldoende resultaat van pijnmedicatie omdat ze niet weten hoe pijnmedicatie correct moet worden ingenomen.

Inname van pijnstilling volgt de pijnladder:

Belangrijk is dat de onderste medicatie DOORGENOMEN wordt bij starten van volgende trede (2.)

Zelfs al heb je de indruk hebt dat Paracetamol (1. ) niet helpt als pijnstiller, deze TOCH BLIJVEN op uur innemen en starten met 2. !

Dit zorg dat bij opstarten van een NSAID (niet steroïdale anti-inflammatoire medicatie ) het positief effect op de pijnstilling versterkt wordt.

Dit geldt ook voor stap 3 en 4

Bv als je 3. inneemt moet je ook al je NSAID en Paracetamol op uur hebben ingenomen.

Dit maximaliseert de effectieve pijnstilling met minste kans op bijwerking van één ervan.

1+1 is hier 3 !

Nooit onderste tredes weglaten

Wanneer de huisarts of specialist raadplegen?

Cauda equina syndroom:

• Bij (gelijktijdig ontstane) incontinentie voor urine of stoelgang.

• Bij verminderd gevoel rond de anus en aan de geslachtsdelen.

Beiden kunnen op een 'cauda equina syndroom' wijzen waarheen er een plotse ernstige afknelling van het ruggenmerg aanwezig is. Dit is er urgentie !

Kracht vermindering in één of meerder benen.

• Niet op de tenen kunnen lopen, niet op de hielen kunnen gaan of niet kunnen afduwen van een stoel of bij trappen opgaan.

• Door de benen zakken

Rugpijn met koorts

Rugpijn met hevige buikpijn

Zeer felle nachtelijke rugpijn

Onuitstaanbare pijn, niet onder controle met eigen medicatie. 

Hoe voorkom ik rugklachten?

Olijfolie (breder gezien een mediterraans dieet) als slimme steun bij rugherstel

Olijfolie geneest geen hernia of stenose, maar past wél in een leefstijl die rugklachten helpt beheersen.

Extra vierge olijfolie is rijk aan polyfenolen en past in een mediterraan eetpatroon dat laaggradige ontsteking en gewicht beter onder controle kan houden. Dat ondersteunt het herstel en vermindert de belasting op de wervelkolom.

Na een ingreep helpt een vezelrijk dieet met wat olijfolie bovendien de stoelgang op gang.

Voor thuismassage van gespannen rugspieren kan een paar druppels dienen als glijmiddel, niet op wonden of littekens.

1. Beauchamp GK, Keast RSJ, Morel D, Lin J, Pika J, Han Q, et al. Ibuprofen-like activity in extra-virgin olive oil. Nature. 2005;437(7055):45-46. doi:10.1038/437045a.
   Samenvatting: Toonde aan dat oleocanthal uit extra vierge olijfolie COX-enzymen remt met een ibuprofen-achtig profiel. Nature

2. Parkinson L, Keast R. Oleocanthal, a Phenolic Derived from Virgin Olive Oil: A Review of the Beneficial Effects on Inflammatory Disease. Int J Mol Sci. 2014;15(7):12323-12334. doi:10.3390/ijms150712323.
   Samenvatting: Overzichtsartikel dat de sensorische en anti-inflammatoire eigenschappen van oleocanthal en mogelijke klinische toepassingen samenvat. PMC

3. González-Rodríguez M, Ait Edjoudi D, Cordero-Barreal A, Farrag M, Varela-García M, Torrijos-Pulpón C, et al. Oleocanthal…: A Comprehensive Systematic Review of Its Potential in Inflammation and Cancer. Antioxidants (Basel). 2023;12(12):2112. doi:10.3390/antiox12122112.
   Samenvatting: Systematische review die preklinische en vroege klinische signalen bundelt voor anti-inflammatoire en antitumorale effecten van oleocanthal. PMC

4. Damasceno JV, Garcez A, Alves AA, da Mata IR, Dal Bosco SM, Garavaglia J. Effects of daily extra virgin olive oil consumption on biomarkers of inflammation and oxidative stress: a systematic review and meta-analysis. Crit Rev Food Sci Nutr. 2025 Aug 1:1-17. doi:10.1080/10408398.2025.2525446.
   Samenvatting: Meta-analyse van RCT’s: dagelijkse EVOO-inname verlaagt o.a. ox-LDL en CRP, met grotere effecten bij polyfenol-rijke oliën (heterogeniteit aanwezig). PubMed

5. Estruch R. Anti-inflammatory effects of the Mediterranean diet: the experience of the PREDIMED study. Proc Nutr Soc. 2010;69(3):333-340. doi:10.1017/S0029665110001539.
   Samenvatting: In PREDIMED-deelstudies leidde een mediterrane voeding (met o.a. olijfolie) tot lagere CRP en IL-6 versus een vetarm dieet. PubMed

6. Casas R, Sacanella E, Urpí-Sardà M, Corella D, Castañer O, Lamuela-Raventos R-M, et al. Long-Term Immunomodulatory Effects of a Mediterranean Diet… PREDIMED RCT. J Nutr. 2016;146(9):1684-1693. doi:10.3945/jn.115.229476.
   Samenvatting: Na 3-5 jaar hadden Med-dieetgroepen (incl. extra vierge olijfolie) significant lagere pro-inflammatoire cytokines dan een vetarm dieet. PubMed

7. Delgado-Velandia M, Ortolá R, García-Esquinas E, Struijk EA, López-García E, Rodríguez-Artalejo F, Sotos-Prieto M. Adherence to a Mediterranean Lifestyle and Changes in Frequency, Severity, and Localization of Pain in Older Adults. Mayo Clin Proc. 2022;97(7):1282-1293. doi:10.1016/j.mayocp.2022.01.009.
   Samenvatting: Hogere naleving van een mediterrane leefstijl hing longitudinaal samen met verbetering in pijnfrequentie en -ernst bij ouderen. PubMed

8. Ramos CI, de Lima AFA, Grilli DG, Cuppari L. The short-term effects of olive oil and flaxseed oil for the treatment of constipation in hemodialysis patients. J Ren Nutr. 2015;25(1):50-56. doi:10.1053/j.jrn.2014.07.009.
   Samenvatting: Dubbelblind RCT: olijfolie was in 4 weken even effectief als minerale olie bij dialysepatiënten met constipatie. PubMed

9. Faghihi A, Najafi SS, Hashempur MH, Najafi Kalyani M. The Effect of Abdominal Massage with Extra-Virgin Olive Oil on Constipation among Elderly Individuals: A Randomized Controlled Clinical Trial. Int J Community Based Nurs Midwifery. 2021;9(4):268-277. doi:10.30476/ijcbnm.2021.88206.1495.
   Samenvatting: Bij verpleeghuisbewoners verlaagde buikmassage met EVOO de constipatiescore sterker dan massage met water of geen interventie. PMC

10. American Gastroenterological Association; American College of Gastroenterology. Pharmacological management of chronic idiopathic constipation: clinical practice guideline. Gastroenterology. 2023. (PDF open access).
    Samenvatting: Richtlijn adviseert eerstelijns laxativa zoals macrogol en (bi)scodyl; olijfolie wordt niet als standaardbehandeling genoemd.